Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Merkez üssü Kahramanmerkez olan 7.7 ve 7.6 büyüklüklerindeki sarsıntılar 11 vilayette önemli bir yıkıma ve can kaybına yol açtı. Tüm Türkiye’yi yasa boğan sarsıntılardan sonra birçok vatandaş dayanışma içinde depremzedelere yardım eli uzatırken, enkazdan günler sonra çıkartılanlar da felaketin mucizeleri oldular. Sarsıntı gerçeğini hatırladığımız bugünlerde ise birçok kişinin aklında ise bu kurtuluşların arkasında yatan ayrıntılara dair emsal sorular var. ‘Çök-kapan-tutun’ tekniği nitekim hayat kurtarıyor mu? Zelzele çantasında neler olmalı ve nitekim kıymetli mi? Konut içerisinde buzdolabı, çamaşır ya da bulaşık makinelerinin etrafı inançlı mi? Sarsıntıda meskenin neresine sığınanlar kurtuldu? 6 Şubat’ta yaşanan zelzele felaketi süresince sahada enkazlarda faal olarak misyon alan AKUT Arama Kurtarma Derneği Eğitim Kısmı Sorumlusu Başkan Turan önemli bilgiler paylaştı.
‘MUTFAK VE BANYODAN UZAK DURUN’
Deprem esnasında konutların sadece bir kısmının başkalarına nazaran daha korunaklı olduğunu düşünmek çok da gerçek değil. Bunun sebebi ise zelzelenin şiddetine direnmeye çalışan binaların birbirinden farklılık göstermesi. Lakin yeniden de bir genelleme yapıldığında konutlardaki kimi ortak noktalara bilhassa dikkat etmek gerekiyor. Evlerdeki aşikâr başlı kimi noktalardan uzak durulması gerektiğini söyleyen Başkan Turan’a nazaran bu bölgeler merdiven, merdiven boşlukları ve balkonlar.
Merdiven, merdiven boşlukları ve balkonların binaların yapısal olarak daha kırılgan kısımları olarak kabul edildiğini söyleyen Turan, en çok can kaybının bilhassa bu bölgelerde meydana geldiğini hatırlattı. Önder Turan, “Banyo ve mutfak kısımları, cam malzemeden oluşan fayans ve gibisi gereçleri içermesinden dolayı bu gereçlerin kırılma, çatlama, sıkışma sonucu patlama riskleri yüksek. Etrafa ziyan verebilirler” diye konuştu.
GÜVENLİ NOKTA NASIL OLUŞTURULUR?
Evin tehlikeli kısımlarının yanı sıra hayat alanları olarak kabul edilen salon, yatak odaları üzere daha çok eşyanın barındığı alanların banyo ve mutfağa göre daha inançlı olduğunu belirten Lider Turan, “Şiddetli zelzelelerde konutun içinde bir yerden bir yere gitmek çok kolay değil. Sarsıntı esnasında kaçma ya da koşma üzere teşebbüslerde bulunmamak gerekiyor. Hayat alanlarımızda inançlı nokta oluşturmalıyız. Örneğin içi eşya dolu bir baza ve komodin, içi kitap dolu bir koli ya da içi dokumacılık dolu bir sandık. Bunlar bizim için pahalı ve bunların yanında durum almak gerekir. Yani inançlı bir noktada inançlı duruş durumlarından birisini gerçekleştirin ve sarsıntının bitmesini bekleyerek kendinizi müdafaaya alın” açıklamasında bulundu.
Önder Turan 6 Şubat’ta yaşanan iki sarsıntı sonrası başlatılan arama-kurtarma çalışmaları boyunca en çok can kaybının merdiven boşluklarında gerçekleştiğine, yatak odalarında yatakların yanındaki boşluklarda ise pek çok şahsa canlı ulaşıldığına şahit olduğunu vurguladı.
SABİTLENMEMİŞ YA DA TARTI MERKEZİ YERDEN YÜKSEKSE DİKKAT!
Uzmanlara nazaran zelzele anında bulunduğumuz yerde yapmamız gereken en hayati ferdi tedbirlerden biri de hayat üçgeni. Sağlam bir eşyanın yanında oluşturulan ömür üçgeni birden fazla vakit hayat kurtarıyor. Lakin sarsıntı yüzünden şahıslarda yaşanan panik nedeniyle her vakit hakikat adımlar atılamıyor. Önder Turan’ın hayat üçgeni konusunda ise şu ihtarları var:
“Ağırlık merkezi yerden yüksekte olan ve sabitlemesi yapılmamış her türlü eşya, devrilme yahut yatma eğilimi gösterebilir. Bu sebeple zelzele anında bulunduğunuz yerde, tartı merkezi aşağıda olan, yani yüksekliği bel hizamızda yahut bel hizamızın altında olan, (örnek vermek gerekirse, yatak odasında yatağımızın bazasının yanı, salonda koltukların yanı, bir sandık ya da içi kitap dolu bir koli yanı vs.) üzere sabitlemesi yapılmış yahut taban oturumu geniş eşyaların yanında yat-korun-tutun ya da çök-kapan-tutun hareketlerinden rastgele birisini gerçekleştirerek zelzelenin yarattığı sarsıntının büsbütün geçmesini beklemeliyiz.”
‘KİRİŞLER SANILANIN TERSİNE İNANÇLI DEĞİL’
Hangi eşyaların inançlı olabileceğine değinen Lider Turan deprem anında buzdolabı, çamaşır ya da bulaşık makinesi üzere eşyaların ezilmeye güçlü gereçler olmamaları sebebiyle sanılanın bilakis çok da sağlam olmadıklarını hatırlattı.
“Eski bir bilgi olan zelzele esnasında kapıların altı ve kirişlerde durulması gerektiği aslında yanlıştır. Betonarme binalarda kullanılan yapı tekniğinde bu alanlar, binaların daha zayıf noktalarıdır. Tekrar tıpkı formda merdivenler ve balkonlar da zelzele esnasında korunmanın sıkıntı olduğu, yapısal olarak riskli ve zayıf alanlardır.” AKUT Arama Kurtarma Derneği Eğitim Kısmı Sorumlusu Lider Turan
DEPREM DEĞİL ‘ACİL DURUM’ ÇANTASI
Temel gereksinimlerimizi sağlamada sarsıntı çantasının büyük kıymet taşıdığını söyleniyor. Deprem çantasının nitekim fonksiyonel olması gerektiğini belirten Başkan Turan, bu çantanın daha farklı isimlendirilmesi gerektiğini söyleyerek, “Aslında bu çanta için kullanılması gereken yanlışsız terim ‘acil durum çantası’dır. Acil durum çantası, mümkünse gereksinim anından evvel, meskende birlikte yaşadığınız bireylerle ferdî ve özel gereksinimlerinizi göz önünde bulundurularak ‘altın saatler’de konutumuzu tahliye ettikten sonra gereksinimimiz olacak materyallerden oluşmalı” bilgisini verdi.
‘ALTIN SAATLER’ NE MANAYA GELİYOR?
Afet anının birinci 72 saatini kapsayan vakit dilimine ‘altın saatler’ deniliyor. Bu vakit diliminde yardımın şimdi ulaşmamış olduğu düşünülerek bu çantaya en temel muhtaçlık gereçlerimizi koymamız gerekli. Önder Turan ‘acil durum çantası’nın evvelce hazırlanması gerektiğini ve meskenin çıkış kapsına yakın bir yerde, herkesin görebileceği ve ulaşabileceği bir noktada, üzerinde ‘acil durum çantası’ ibaresiyle bulunması gerektiğini belirtti.
‘ÇÖK-KAPAN-TUTUN HAYATTA KALMAYI GARANTİ ETMEZ FAKAT…’
Peki sarsıntı anında avantaj sağladığı söylenen ve geçtiğimiz aylarda tüm Türkiye’de tatbikatı yapılan Çök-kapan-tutun tekniği gerçekten hayat kurtarıyor mu? Önder Turan’a nazaran sarsıntı esnasında gerçekleştirilen çök-kapan-tutun ya da yat-korun-tutun duruş konumlarından her ikisinde de hedef, zelzele yönetmeliğine uygun biçimde yapılmış sağlam bir binadayken, eşyalarımız uygun formda sabitlenmişse, mümkün yapısal olmayan eşyaların yer değiştirmesi ya da sabitlemeden kurtulması durumunda en az ziyanı görmek.
Bu duruş durumlarının Türkiye’de ve milletlerarası alanda faaliyet gösteren üniversiteler, STK’lar ve uzmanların yıllar süren çalışmaları ve incelemeleriyle tespit edilmiş olan hakikat davranış biçimleri olduğunu hatırlatan Turan, “Bu teknikler hayatta kalmayı garanti etmez ama ziyan görme olasılığınızı düşürecek ve hayatta kalma olasılığınızı artıracak davranışların başında geliyor” diye de ekledi.
0 Yorum