Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Müdürlüğü, 148 Ağır Ceza Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı’na zelzelede binalardan kaynaklı vefatlar ve yaralanmalar kapsamında yürütülecek soruşturmalarda aktifliğin ve yeknesaklığın sağlanması için yazı gönderdi. Yazıda, soruşturmalarda kanıt toplama süreçlerinin ve şüphelilerle ilgili muhafaza önlemlerinin hızla yerine getirilmesinin ehemmiyet arz ettiğine işaret edildi. Bakanlığın yazısına nazaran şunlar yapılacak:
Yıkılan binalarda hayatını kaybeden ve yaralanan kişi sayısı gözetilerek Cumhuriyet başsavcılıklarında sarsıntı nedeniyle işlenen hatalara yönelik Zelzele Cürümleri Soruşturma Ofisleri kurulacak. Ofise bakmakla vazifeli bir Cumhuriyet başsavcı vekili ile yeteri kadar Cumhuriyet savcısı görevlendirilecek. Ofiste vazifeli savcılar kendi ortalarında nöbet tutacak.
Yıkılan binaların müteahhit ve fenni mesul ile vekillerinin ve öteki sorumluların tespitine çalışılacak. Sorumluluğu tespit edilenler hakkında derhal gerekli soruşturma süreçleri yapılacak, kaçma ve kanıt karatma ihtimaline karşı gerekli müdafaa önlemlerine tereddütsüz başvurulacak.
Kurtarma faaliyetleri gözetilerek kanıt toplama süreçleri koordineli halde yürütülecek.
Delillerin gerçek ve eksiksiz toplanması ile hususa dair rapor hazırlanması için uzman şahıslardan oluşan eksper heyetinin oluşturulacak.
Bilirkişi heyeti, mimar, jeoloji ve inşaat mühendisleri ile ilgisine nazaran öbür uzmanlardan oluşturulacak.
Cumhuriyet savcısı nezaretinde uzmanlar eşliğinde olay yeri tespit süreçleri yapılacak ve tutanağa bağlanacak.
Yapı ruhsatı, yapı kullanım dokümanı, mimari ve statik projeler gecikmeksizin ilgili belediyelerden, yapı sahiplerinden ve yapı kontrol firmalarından temin edilerek eksper heyetlerine verilecek.
Bilirkişi heyetleri tarafından binalarda kanıt tespiti süreçleri yapılırken numune alma ve tahlil süreçleri, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından lisans verilmiş laboratuvarlarda yaptırılacak.
Delil tespit süreçlerinde; binaya dair adres, tapu kaydı, yıkıldığı sarsıntı, yapı tipi, taşıyıcı sistem, yapı ruhsatı yahut yapı kullanım evrakı, varsa mimar ve betonarme statik proje bilgi ve dokümanlar temin edilecek. Genel enkaz imgesi, kolon, kiriş, döşeme ve temel yapının görüntü ve fotoğrafları çekilecek. Yapılardan numune alınacak.
Aynı müteahhit tarafından yapılan sitede birden fazla yapı yıkılmışsa süreçler tek bir soruşturma evrakı üzerinden yürütülecek.
10 vilayette 131 kuşkulu tespit edildi
FERİT GÜÇLÜ İstanbul – 10 vilayette zelzelede yıkılan binalarla ilgili sorumluluğu tespit edilen 131 şüpheliden 113’ü hakkında gözaltı kararı çıkartıldı, 1 kuşkulu tutuklandı.
İnşaat kurallarına uymayıp yetersiz gereçle mühendislik kurallarına ters olarak yapılan ve palavra reklamlar eşliğinde milyonlarca liraya satılan, binlerce beşere mezar olan konutlarla ilgili olarak soruşturmalar başlatıldı. 10 vilayette sarsıntıda yıkılan binalarla ilgili sorumluluğu tespit edilen 131 şüpheliden 113’ü hakkında gözaltı kararı verilirken, 1’i de tutuklandı. Hatay’daki Rönesans Rezidans’ın müteahhidi Mehmet Yaşar Coşkun, evvelki akşam yurt dışına kaçmak isterken yakalanmıştı. Dün de Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığı’nca gönderilen yakalama talimatıyla harekete geçen İstanbul Emniyet Müdürlüğü takımları, müteahhit Mehmet Ertan Akay’ı, Ataşehir’de saklandığı adreste yakalayıp gözaltına aldı. Gaziantep’te yıkılan Ayşe Mehmet Polat sitesinin müteahhidi ve fenni mümessili olan Mehmet Ertan Akay’ın, yurt dışına çıkmak için İstanbul’a geldiği öne sürüldü. Akay’ın Gaziantep’e gönderileceği belirtildi. Gaziantep’te yıkılan Bahar Apartmanı müteahhidi İbrahim Mustafa Uncuoğlu da İstanbul Pendik’te gözaltına alındı. Birinci tespitlere nazaran 9 kişinin enkazında öldüğü Bahar Apartmanı’nın müteahhidi Uncuoğlu’nun Gaziantep’e gönderileceği öğrenildi.
KKTC’de gözaltına alındı
Adana Çukurova’da yerle bir olan 16 katlı Hasan Alpargün Apartmanı’nın müteahhidi Hasan Alpargün ise, zelzelenin akabinde kaçtığı KKTC’de gözaltına alındı. Enkaza dönen binadan şu ana kadar 83 kişinin cesedi çıkartıldı. 15 kişinin daha enkaz altında olduğu belirtilen binanın müteahhidi Hasan Alpargün’ün, KKTC’ye kaçtığı öğrenildi. Başlatılan soruşturma kapsamında Hasan Alpargün, Lefkoşa Emniyet Müdürlüğü’nce yakalanarak gözaltına alındı. Türkiye’den KKTC’ye 990 bin dolar, 890 bin euro, 500 bin TL transfer etmeye çalıştığı, ayrıyeten Lefkoşa Demirhan bölgesinden daire satın aldığı belirlenen Alpargün’ün Türkiye’ye getirileceği bildirildi.
Rönesans’ın neden yıkıldığını bilmiyormuş
Hatay Antakya’da yerle bir olan 12 katlı 250 daireli Rönesans Rezidans’ın müteahhidi Mehmet Yaşar Çoşkun, evvelki akşam İstanbul Havalimanı’ndan yurt dışına kaçmak isterken gözaltına alınmıştı. Adliyeye sevk edilen Coşkun, tutuklanarak Metris Cezaevi’ne gönderildi.
Havalimanına gitmeden evvel ATM’lerden para çektiği belirlenen Çoşkun’un üzerinden 10 bin 200 euro para çıktığı öğrenildi. Coşkun’un iş ortağı ve kardeşi Hüseyin Yalçın Çoşkun’un ise arandığı kaydedildi.
Mehmet Yaşar Çoşkun, savcılık sözünde şunları söyledi: “Bina 10 yıldır kullanımdaydı. Binada sonradan rastgele bir asıllı değişiklik yapılmadı, mevzuatta öngörülen tüm süreçleri yerine getirdik. Rönesans Rezidans’ın neden yıkıldığını ben de bilmiyorum. Rönesans Rezidans’ın taban etüdü yapılmış ve sağlam durumdaydı. Tüm ruhsatları alındı, hem belediye hem yapı kontrol firması tarafından şahsen yerinde gerekli numuneler alınmak suretiyle gerekli incelemeler yapıldı, denetimleri sağlandı. Bu kademelerde hiçbir problem çıkmadı. Rönesans Rezidans ile ilgili aklıma gelen tek bir şey var; zelzelenin dalga uzunluğunun bugüne kadar gelmiş geçmiş tüm sarsıntılardan farklı olması diye düşünüyorum.”
17 AĞUSTOS’UN SAVCISI ENKAZLAR İÇİN UYARDI:
Deliller karartılmasın
ELİF ALTIN İstanbul – 17 Ağustos 1999 sarsıntısında Büyükçekmece Cumhuriyet Savcısı olarak misyon yapan ve yıkılan binaların sorumlularına ait soruşturma yürüten eski savcı Ali Özgündüz, ikazlarda bulundu. Özgündüz, enkaz kaldırma süreçlerine ait Milliyet’e şu açıklamalarda bulundu:
“Enkazlarda tespit yapılması, yetkililerinin tespit edilmesi ve bütün bunların şu basamakta yapılması ve tekrar faillerin kaçmasının önlenmesi için onlar hakkında çabucak yakalama kararı çıkarılması, hudut kapılarına bilgi verilmesi şu evrede gerekiyor. Yoksa çok geç kalacağız. Şayet savcılık tarafından girilip tespit yapılmadan enkaz kaldırılıyorsa vatandaş durumu çabucak ilgili savcılığa, emniyete bildirsin. Fotoğraflarını, görüntüsünü çeksin ki kanıt olsun. Bunlar olmazsa birçok sorumlu ceza almadan kurtulur.”
‘Nitelikli dolandırıcılık’
“Şu anda savcılıklar tarafından ‘birden fazla kişinin taksirle vefata ve yaralanmasına neden olmak’ kabahatinden resen soruşturma başlatıldı. Bunun için rastgele bir şikayete gerek yok. ‘Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olmak’ hatasından soruşturma yürütülürse ceza artacak. Bir de ayrıyeten ‘depreme dayanıklı’ diyerek reklamı yapılan binalarla ilgili ‘nitelikli dolandırıcılık’ cürmünden da soruşturma yapılacaktır, satışı yapan firmalarla ilgili olarak. Ayrıyeten bu işin bir de tazminat davası boyutu olacaktır.”
Sivil kuruluşlar da peşlerine düştü
DİDEM ÖZEL TÜMER – Bir yandan enkaz altında can arayışı sürerken öte yandan hesap sorma periyodu sürat kazanıyor. 10 vilayetteki cumhuriyet savcılıkları enkaza dönen binaların, sitelerin müteahhitleri hakkında yakalama ve gözaltı kararı çıkarırken, bir küme istekli kuruluş bir ortaya gelerek yıkılan binaları ve onların sorumlularının kaydını tutmaya başladı.
teyit.org, Aposto, Türkiye Raporu, Zelzele İmece Platformu ve dataları tahlil ederek haritalayan Common Graph bir “sorumluluk haritası” üzerinde çalışmaya başladı. Güçlerini birleştiren tertipler, yıkılan binaların adres kayıtlarıyla, müteahhitleri ve yapı kontrol firmalarının eşleştirilmesini sağlayarak, ayrıyeten bu firmaların başka işleriyle ilişkilendirerek bir data haritası ortaya çıkarmaya çalışıyor.
3 binden fazla veri
Teyit.org’dan Gülin Çavuş, “Bu çalışma sayesinde sorumluların daha süratli tespit edilebilmesi isteğindeyiz. Şimdiye kadar 3 binden fazla datayı derledik. Bu dataları inşaat şirketleri, gazetecilerin transferleri, toplumsal medya paylaşımları ve hukukçuların şikayetçi oldukları kişi ve şirket bilgileriyle harmanlayacağız” dedi. Toplanan bilgiler tüm grupların erişimine açık bir platformda toplanıyor. Toplanan dataları Common Graphs temizliyor ve sisteme sokuyor.
0 Yorum