MERT İNAN İstanbul – Yapısında kullanılan ‘sismik izolatör’ sayesinde Elbistan Devlet Hastanesi, Hatay Dörtyol Devlet Hastanesi, Malatya Bayan Doğum ve Çocuk Hastanesi ve Battalgazi Devlet Hastanesi ise yıkıcı sarsıntıya karşın dimdik ayakta kaldı…
Büyük sarsıntının vurduğu kentlerde binlerce bina yıkılırken, sismik izolatör bulunan hastaneler hasar almadan dimdik ayakta kaldı. Fay çizgisinin üzerindeki Elbistan Devlet Hastanesi’nin yanı sıra, Hatay Dörtyol Devlet Hastanesi, Malatya Bayan Doğum ve Çocuk Hastanesi ile Battalgazi Devlet Hastanesi, her iki büyük sarsıntıda de kolonlarına yerleştirilmiş sismik izolatör aygıtları sayesinde en ufak hasar almadı, depremzedelerin de sığınağı oldu.
Sarsıntı 5 kat azalıyor
Binaların kolon, temel yahut perde kısmına yerleştirilen sismik izolatör aygıtları, 5 ve üzeri büyüklüğündeki zelzelelerde, sarsıntının gücünü emerken, sarsıntıyla yapı ortasındaki teması kesme özelliği sağlıyorlar. Sarsıntının şiddetini beş kat azaltarak binaları koruyan sistem sayesinde üretimleri tamamlanmak üzere olan Osmaniye Devlet Hastanesi, Düziçi Devlet Hastanesi, Adıyaman Devlet Hastanesi ile Kahramanmaraş Devlet Hastanesi de felaketten hiçbir hasar almadan çıkan yapılar oldular.
Elbistan Devlet Hastanesi’nin üretiminde 580, Dörtyol Devlet Hastanesinde 340, Battalgazi Devlet Hastanesi’nde 222 ve Malatya Bayan Doğum ve Çocuk Hastanesi’nde 254 adet izolatör kullanıldığı öğrenildi.
Sigorta fonksiyonu görüyor
Depremin yıktığı Elbistan’da hasar almadan dimdik ayakta kalan Elbistan Devlet Hastanesi’ni yapan firmanın yüksek inşaat mühendisi Ümit Kaçmaz ise Milliyet’e yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Elbistan, Dörtyol ve Battalgazi Devlet hastanelerinin dışında sarsıntı bölgesinde inşa edilen ve sismik izolatör üretimini üstlendiğimiz tüm yapılar hasarsız ayakta duruyor. 2002’den sonra başlayan lakin 2013’den sonra yüz yatak ve üzeri ile birinci ve ikinci derece sarsıntı jenerasyonundaki hastanelere zarurî tutulan izolatör aygıtları adeta sigorta fonksiyonu görüyor. Sismik izolatörler bodrum ve taban kat ortasındaki kolonların ortasına konuyor. Böylece zelzelelerde üst yapıyı yerden ayırarak, sarsıntının şiddetinden korumuş oluyoruz. İstanbul’daki Başıbüyük Eğitim ve Araştırma Hastanesi inşa edildikten sonra kolonlarını kesip izolatör aygıtı koyduk. Plana uygun, mühendislik hizmete alarak inşa edilen yapılara da sonradan izolatör yerleştirilebilir. Bir kolona koyulacak izolatör aygıtını maliyeti ortalama 4 bin Euro civarında. Örneğin 20 kolonlu bir konut için 80 bin Euro üzere artı maliyet çıkabiliyor.”
Elazığ ve İzmir’de de yapılar ayakta kaldı
Deprem izolatörü yerleştirilen hastane binaları o kentin en muteber yapıları ortasında yer alıyor. 2020 yılının Ocak ayında Elazığ’da yaşanan zelzelede yerinde 872 adet sismik izolatör bulunan Elazığ Fethi Sekin Kent Hastanesi, zelzele anında tüm operasyonel faaliyetlerine devam etti ve hasar almadı. Seferihisar merkezli İzmir’i etkileyen, can kayıplarının yaşandığı 6.6 büyüklüğündeki sarsıntıda bin 31 adet sismik izolatör yerleştirilen inşaatı devam eden Bayraklı Kent Hastanesi de hasar görmedi.
‘Hastaneler için mecburî tutuldu’
Elbistan Devlet Hastanesi’nin fay çizgisinin üzerinde olmasına karşın hasarsız halde ayakta kaldığını da vurgulayan sismik izolatör sistemini kuran firmanın yetkilisi İnşaat Mühendisi Mehmet Emre Özcanlı şöyle devam etti: “Erzincanlı bir aile olarak 1939’dan bu yana sarsıntılardan etkileniyoruz. İnşaat mühendisliğinden mezun olduktan sonra Gölcük zelzelesi gerçekleşti. Sonrasında bir şeyler yapmamız gerektiğini düşünerek üç defa Japonya’ya giderek binaların korunmasına yönelik incelemelerde bulundum. İzolatör, 2013’den sonra yüz yatak ve üzeri birinci ve ikinci derece sarsıntı bölgesine inşa edilen hastaneler için zarurî tutuldu. Sistem hastane inşaatlarında artı yüzde beşlik maliyet getirirken bu oran konutlar için yüzde 10’luk ekstra maliyet manasına geliyor. Aygıtları yer ile bodrum kat ortasındaki kolonların ortasına konulduğu üzere, perde dediğimiz kısımlara da yerleştiriliyor. Bu sayede sarsıntı sırasında yapının adeta yeryüzü ile irtibatı kesiliyor.”
Sismik izolasyon nedir?
Genelge kapsamında birinci ve ikinci derece sarsıntı bölgelerinde gerçekleştirilen yüz yatak ve üzeri hastane inşaatlarında, sismik izolatör kullanılması mecburî tutuluyor. Sismik izolasyon, yapının dayanım kapasitesini artırmak yerine binaya gelen sismik enerjiyi sönümleyerek ya da binaların dönemini uzatarak zelzele yüklerini azaltma temeline dayanan bir tasarım yaklaşımı olarak tanımlanıyor. Sarsıntı ve sonrasında verilmesi gereken sıhhat hizmeti göz önünde bulundurulduğunda, sıhhat tesisleri için sarsıntı izolatörleri hayati rol oynuyor. İzolatörler hastanelerin temelinde yapılıyor. Bina yeri sarsıntı sırasında dört tarafa hakikat salınım gösterebiliyor. Bu sayede de zelzele sırasında üstteki işleyişte hiçbir aksaklık olmuyor. Böylelikle hastane sarsıntı sırasında ve sonrasında tüm operasyonel faaliyetlerine devam edebiliyor.
‘Sarsıntı sırasında ameliyat devam etti’
Söz konusu yapılarda sismik izolatör sistemini kuran firmanın yetkilisi İnşaat Mühendisi Mehmet Emre Özcanlı şu bilgileri verdi:
“Battalgazi Devlet Hastanesi’ndeki hekimler binanın izolatör sistemi ile inşa edildiğini bildiklerinden ikinci zelzele sırasında ameliyatlarına devam etmişler. Yapıları şartnamelere uygun inşa ederken, zelzele kuvvetlerini belirli katsayıya bölüyoruz. Sismik izolatör aygıtı sarsıntının neden olduğu sarsıntının şiddetini beş kat emiyor. Peş peşe büyük zelzeleler olsa da bina çökmüyor.”
Yıkılan hastaneler
Depremde Hatay Antakya’da 2011’de hizmete giren Özel Akademi Hastanesi, 2001 yılında inşaa edilen Eski Antakya Devlet Hastanesi Ek Binası yıkılırken, 2011’de yapılan İskenderun Devlet Hastanesi’nin ağır bakım ünitesinin bulunduğu 6 katlı A blok çöktü. Malatya iki özel hastanede hasarlar oluştuğu öğrenilirken, sarsıntı bölgedeki birçok klinik, muayenehane ile özel hastanelerde de belirli oranlarda hasarlar oluştu. Zelzele nedeniyle Adıyaman Gölbaşı’ndaki bir özel hastanenin ağır hasar gördüğü öğrenildi.
0 Yorum