Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun, üniversitelerde ve araştırma enstitülerinde vazifeli araştırmacılar için devreye soktuğu araştırma programlarından ‘Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Takviye Programı’ kapsamında akademisyenler, uzmanlık alanlarına nazaran zelzele bölgesinde çalışma yürütüyor. Başşehir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Geoteknik Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Sevinç Ünsal Oral da TÜBİTAK’ın programı kapsamında sarsıntıda ziyan gören Hatay Havalimanı ve etrafında araştırma yaptı. DHA’ya konuşan Oral, zelzelenin zayıf tabanlardaki tesirlerine dikkat çekti. Oral, havalimanının bulunduğu yerin düz bir ova olduğuna dikkat çekerek, “Havalimanı yolunun sonunda bir gölet var ve su düzeyi yolun düzeyinde. Taban tipi de kayaç değil, bir alüvyonel taban. Buralardan numuneler aldık, laboratuvar çalışmalarımız devam ediyor. Yerin performansını laboratuvar çalışmaları sonrasında çok daha teknik olarak ortaya koyabileceğiz” dedi.
‘1 METREYE VARAN OTURMALAR OLMUŞ’
Saha müşahedelerini aktaran Oral, “Havalimanına giden yolun sağ tarafında sol tarafına nazaran deformasyonların arttığını gördük. Sağ ve sol şerit ortasında 1 metreye varan oturmalar olmuş. Lakin yol, direncini kaybetmemiş. Yol çizgilerine baktık, çizgileri takip ettiğimizde 15 santimetrelik atımlar olmuş. Çok büyük bir hasar olmamış, tamir edilebilir seviyede hasar almış buralar; lakin doğal bu tamiratların kalıcı olarak yapılması için daha ayrıntılı araştırmalar yapacağız. Havalimanı bahçesi de evvelce düz bir girişe sahipken artık bir rampalaşma oluşmuş. Orada da bir tamirat olmuş. Şu anda binaya giriş çıkışımızda bir sorun yok; ancak bahçede, bizim ölçebildiğimiz kadarıyla 30-40 santim, kimi köşelerde daha fazla oturmalar olmuş. Yani binamız sağlam; fakat bahçe yeri, böylesine gevşek tabanlarda bu seviyedeki zelzeleyle oturmalara maruz kalmış. Buralarda da tamiratların yapılması gerekecek” diye konuştu.
‘ZEMİNSEL OLARAK İYİLEŞTİRMELER YAPILMIŞ’
Oral, havalimanları, hastaneler, stadyum üzere binaların, bina kıymet sınıfı olarak şartnamede değerli binalar olarak yer aldığını ve bu tıp binaların tasarım kriterlerinin daha ağır olduğuna dikkat çekerek, “Böyle bir yerde havalimanını inşa ederken yer şartlarını güzelleştirmeye gitmişizdir. Ben, temel altına nasıl bir tahkimat yapıldığını bilmiyorum; fakat şartnamesel olarak bu halde ilerlemiştir ve havalimanının oturduğu temelin altı, bu türlü bir sarsıntı durumunda deforme olmayacak halde projelendirilmiş olmalıdır. Havalimanı ve etrafında süreksiz tamiratlar yapılmış. Şu kademede havalimanın kullanılmaması için bir sebep görmedim. Zeminsel açıdan gerekli iyileştirmeler yapılmış. Ancak yollarda hafif ondülasyonlar (dalgalanım) var, pistin bir kısmı da hala etkin değil. Bu kısımlarda gerekli kalıcı tahliller ortaya konduktan sonra gerekli çalışmalar yapılıp kalıcı olarak havalimanının güvenliği sağlanabilir” dedi.
‘KAYALIK KISIMLARDA SARSINTININ TESİRİ DÜŞÜK’
Havalimanın dışında da zelzeleden etkilenen birtakım vilayetlerdeki müşahedelerini aktaran Oral, yeri yumuşak yerleşim yerlerinde sarsıntının etkisi daha fazla görülürken sert tabanlı yerlerde bu tesirin çok daha az olduğuna dikkat çekerek, “Kahramanmaraş, Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesi, Elbistan, Malatya sınırında da müşahede yaptım. Buralarda kimi yerler yalnızca yapısal hasarlar, birtakım yerler ise zemin-yapı etkileşiminden kayaklı hasarlara maruz kalmış. Bir ilçeye giriyorsunuz, dağlık alanın eteklerine yapılmış 20 katlı binalarda hasar bile olmadığını görüyorsunuz. Ancak birebir ilçedeki misal yapıların ova kısımlarında olanlarında ağır hasarlar olduğunu görüyorsunuz. Yani sarsıntının hissedilmesi, yapılara tesiri direkt olarak yapı-zemin etkileşimi ile ortaya çıkıyor. Yumuşak tabanlara yapılan yapılarda, binalarımız sarsıntısı çok daha şiddetli hissederken, kayalık kısımlara yaptığımız binalarda, kaya, sarsıntı tesirini sönümlediği için üst yapıya daha az sirayet ediyor” dedi.
0 Yorum