Palu’da 4,8 , 4,7, 4,6, 4,5 ve 4,4 olmak üzere art geriye 5 zelzele oldu. AFAD’ın internet sitesinde yer alan bilgiye nazaran, saat 03.37’de Elazığ’ın Palu ilçesinde 4,7 büyüklüğünde zelzele oldu. Zelzele, yerin 11 kilometre derinliğinde kaydedildi.
Saat 03.39’da ise tıpkı bölgede 4,8 büyüklüğünde bir zelzele daha gerçekleşti. Palu’da saatler 04.07’yi gösterdiğinde de 4,6 büyüklüğünde bir sarsıntı oldu. Saat 05.29’da ise 4,4 ve 06.45’te 4,5 büyüklüğünde zelzeleler yaşandı.
NACİ GÖRÜR’DEN ‘PALU’ YORUMU
Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür de meydana gelen bu zelzelelerin akabinde toplumsal medya hesabından açıklama yaptı. Elazığ’da büyük zelzeleleri beklemediğini söyleyen Görür’ün paylaşımları şöyle;
‘Palu civarında 4’lük zelzeleler oluyor. Son büyük Maraş sarsıntıları sonucu olasılıkla Malatya (M), Ovacık (O) ,Nazimiye-Karakoçan (N-K) ve ilişkli faylar yüklendi. Bu faylarda irili ufaklı sarsıntılar beklenebilir. Bu zelzeleler Elazığ’ın sarsıntıları olamaz. Doğu Anadolu fayı (DAF)
Sivrice-Malatya ortasında kırıldığı için, bu fayın üzerinde Elazığ’ın doğusunda da daha evvel Bingöl 1971 ve 2003, Palu 1977, Sivrice 2020 , vb zelzeleleri olduğu için ben artık Elazığ’da büyük sarsıntılar beklemiyorum. Elazığ bundan sonra komşunun sarsıntılarını hisseder, sevgiyle.’
“ENDİŞE ETTİĞİMİZ YERLER BİNGÖL İLE KARLIOVA ARASINDA”
Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, DHA’ya Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki zelzeleleri kıymetlendirdi. AFAD’ın bilgilerine nazaran 6 Şubat’ta saat 04.17’de Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 7.7, saat 13.24’te Elbistan ilçesinde 7.6 büyüklüğünde iki zelzele meydana geldi. 10 vilayette büyük hasar meydana gelirken kurtarma çalışmaları sürüyor. Prof. Dr. Naci Görür, son 100 yılın en büyük sarsıntısını kıymetlendirerek İstanbul için de ihtarlar yaptı.
“İKİNCİ ZELZELE ‘TETİKLENME’ İLE OLDU, ÇOK SEÇKİN GÖRÜLEN BİR DURUM”
Prof. Dr. Naci Görür, zelzeleyle ilgili olarak 3 gün evvel ihtar yaptığını vurgulayarak, “Elazığ sarsıntısı olduğu vakit sizlere beyanat verdim. Elazığ sarsıntısı Doğu Anadolu fayı üzerinde oldu, o fay uyandı. Daha evvel sarsıntı üretmiyordu. Ben, ’21. asırda bieri sarsıntı üreterek gücünü boşaltacak’ dedim. Doğu Anadolu fayı Elazığ yöresini kırdıktan sonra, Maraş, Çelikhan, Erkenek ve Hatay bölgesi tehdit haline geldi, ‘Bundan sonra ben büyük zelzelelerin bu yörelerde olacağını düşünüyorum’ dedim. Artık bir bölge uzun vakit zelzele üretmediği vakit o fay sınırını çok büyük ölçüde gerilim biriktiğini düşünüyoruz. Halkın anlayacağı formda söyleyelim, güç biriktirdiğini düşünüyoruz. Elazığ sarsıntısı de olunca, Elazığ sarsıntısında açığa çıkan gücün bir kısmı da Doğu Anadolu fayının Maraş tarafına transfer edildi. Esasen Maraş’ta değerli bir güç birikmişse, bir de siz ekstra bir enerjiyi oraya transfer etmişseniz, Maraş’tan korkmaya başlarız. İşte o endişeden, beklentiden ötürü ‘Maraş’a dikkat edin’ dedim. ‘Deprem hazırlıklarına başlayın, kentsel dönüşümü burada ihmal etmeyin’ diye yazdım, çizdim, söyledim. Maalesef 6 Şubat geldi, 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde iki zelzele oldu. Bu ikinci sarsıntı, ‘tetiklenme’ ile oldu. Oradaki fay sistemleri birbirlerini tetikledi. Birinci sarsıntı Ölüdeniz fayında, ikinci sarsıntı Doğu Anadolu fayı üzerinde oldu. Bu türlü 9 saat ortayla iki zelzele olması çok seçkin görülen bir durum. Baktığımız vakit, binaların birçok sefer tası üzere çökmüş” dedi.
“STRES TRANSFERİ OLABİLİR, HATAY VE ADANA BÖLÜMÜNDE DİKKATLİ OLMAMIZ LAZIM”
Prof. Dr. Naci Görür, Hatay ve Adana için ikazlarda bulunarak, “Çevredeki faylarda makul bir gerilim transferi olabilir. Bu sarsıntılardan sonra Hatay ve Adana yöresinin daha hassas hale geldiğini düşünüyorum. Adana havzasında Doğu Anadolu fay jenerasyonunun devamı üzere düşünülen, orada da irili ufaklı faylar var, Hatay’ın meyyit fay kesitlerinde bir gerilim transferinin olabileceğini, oralara bir yük geldiğini düşünüyorum. Oralarda ihtimamlı ve dikkatli olmak lazım fakat onun dışında büyük ölçüde Doğu Anadolu fayı gücünü boşalttı ve azalttı. Tıpkı Kuzey Anadolu fayı üzere. Bundan sonra büyük ölçüde o faylarda bir rahatlama olacaktır. Uzun periyot büyük sarsıntılar meydana gelmeyecektir lakin dediğim yerlerde de dikkatli olmamız gerekiyor. Bizim tasa ettiğimiz yerler Bingöl ile Karlıova ortasında, Doğu Anadolu fayının en Kuzey Doğu ucunda bir kesim var. Orada en son sarsıntı 1766 üzere oldu, oradan tasa ediyoruz. Bu Maraş fayından ötürü, Hatay ve Adana havzası kesitinde dikkatli olmamız lazım” biçiminde konuştu.
“İLK KERE SÖYLÜYORUM, İKİ FAY GÜCÜNÜN BÜYÜK KISMINI BOŞALTTI”
Türkiye’de en fazla zelzele üreten iki fay sınırının gücünün büyük bir kısmının boşalttığını belirterek, Prof. Dr. Naci Görür “Türkiye’de en fazla sarsıntı üreten iki fay var. Biri Kuzey Anadolu fayı, başkası Doğu Anadolu fayı. Her iki fay gücünün büyük bir kısmını boşalttı. Bu demektir önümüzdeki birkaç yüz sene içerisinde Türkiye’de çok büyük bir zelzele olmayacak, en azından bu iki fay jenerasyonu boyunca. Bu bizim için ülkeyi zelzeleye hazırlama açısından bir talih. İrili ufaklı diğer yerlerde zelzele olabilir, burada da küçük sarsıntılar olur fakat Türkiye’nin en yüklü fay zonları enerjiyi boşalttı. Bu bir imkan, bunu birinci kere söylüyorum bunu bütün Türkiye duysun” dedi.
“İSTANBUL’DA VAKİT GELMEKTE, 7.5 BEKLİYORUZ, HASAR MARAŞ’TAN DAHA FAZLA OLUR”
İstanbul’da hasarın daha fazla olacağını belirten Prof. Dr. Naci Görür “İstanbul’da durum hiç uygun değil. Nasıl 3 gün evvel ‘Maraş’tan kaygı ediyoruz’ diye yazdıysam tıpkı halde İstanbul’dan tasa ediyorum. Bilimsel bütün araştırmalar, İstanbul’da vaktin gelmekte olduğunu gösteriyor. Aşağı üst 30 sene içerisinde sarsıntının beklendiği söyleniyordu, 23 yılı geçtiğine nazaran büyük ölçüde yakınlaşmış demek istiyorum. Lakin Maraş sarsıntısı beklediğimiz Marmara zelzelesinden daha büyük. İstanbul’da en fazla 7.5 bekliyoruz. İstanbul’da daha küçük sarsıntı beklememize karşın, İstanbul’da hasar Maraş’tan daha fazla olur. Öteki yandan Maraş’ta da hasarın hayli fazla olacağını üzülerek kestirim ediyorum, inşallah yanılırım fakat açıklanınca göreceğiz” sözlerini kullandı.
“AFET BAKANLIĞI KURULMALI, 5 YILLIK PLANLAR YAPILMALI”
Afet Bakanlığı’nın kurulması gerektiğini tabir eden Prof. Dr. Naci Görür kelamlarına şöyle devam etti:
“Önce bir Afet Bakanlığı kurulacak. Bu bakanlık kurulduktan sonra, güzel bir bütçesi olacak, gerekli altyapı ve uyumu yapılacak. 5 yıllık planlar ile zelzele nesillerinden başlanacak ve zelzele nesillerindeki her kent zelzele dirençli kentlere dönüştürülecek. Evvel bir mikrobölgeleme çalışması yapılacak. Risk tahlili yapılacak ondan sonra ziyan azaltma çalışmaları yapılacak” Rojda ALTINTAŞ- Özgür KUMANOVALI / İSTANBUL, (DHA)
0 Yorum