Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarının akabinde 20 Şubat’ta Hatay’ın Defne ve Samandağ ilçelerinde yaşanan zelzelelerle 4 defa bu endişeyi yaşayan Adanalıların, uzmanların ‘Adana merkezli deprem’ uyarısı nedeniyle tedirginliği sürüyor.
Kahramanmaraş zelzelesinden beri grubu ile bölgede saha çalışmaları yapan ÇÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Kısım Lideri Prof. Dr. Ulvi Can Ünlügenç bu ihtarların tersine Adana havzasına yanlışsız gelişen bir gerilim birikiminin görülmediğini bildirdi.
Prof. Dr. Ünlügenç, çalışmalara başladıkları Kahramanmaraş ve Hatay bölgelerinde önemli yıkımların yanı sıra yüzeyde 3- 3,5 metrelik ötelenmeler, mega boyutlu heyelan gelişimi, sıvılaşma nedeniyle binalarda devrilmeler gözlemlediklerini, lakin Adana bölgesine geldiklerinde canlı faylar üzerinde yaptıkları arazi çalışmalarında bu tıp sahasal deformasyonların görülmediğini vurguladı.
‘YÜKSEK AÇILI AKSİ FAYLANMA GÜCÜN GÜNEYE SALINIMINI ENGELLİYOR’
Doğu Anadolu Fay zonunun Çardak Fayı üzerinde meydana gelen zelzelelerin kuzey bölümlere hakikat bir risk oluşturduğunu vurgulayan Ünlügenç, güney kısımda kalan Adana havzasının ise etkilenmeme sebebini şöyle anlattı:
“Kahramanmaraş merkezli 2 büyük sarsıntının akabinde 3’üncüsünü de yaşadık. Bilhassa 7.8 büyüklüğündeki birinci zelzelenin episantırı Meyyit Deniz Fayı üzerinden gelip, Karasu Vadisi içerisinde güney koldan uzanarak Gaziantep’in batı-kuzeybatı taraflarında Sofalıcı civarlarında meydana gelmiştir. Bu sarsıntı, birebir gün 9 saat ortayla yaklaşık 100 kilometre kuzey kesimde Elbistan bölgesinde Sürgü-Çardak fayını tetikledi. Sürgü-Çardak fayı da 7.6 büyüklükte bir sarsıntıyla bütün bölgede yaklaşık 300- 350 kilometre bir uzantıda Doğu Anadolu Fay zonunun 5 segmentini kırdı. Daha sonra 20 Şubat’ta Antakya Fayı da kırıldıktan sonra Adana bölgesinde, Mersin’de, Antalya’ya kadar olan kıyı boyunca bunun tesirini insanlarımız yaşadı ve natürel ki korktular. Çardak Fayı’nın kırılması sonrasında Göksun taraflarında hayli fazla sayıda artçı sarsıntılar meydana geldi. O artçıların bulunduğu bölgelerde doğu-batı uzanımlı sol yanal doğrultu atımlı fay, Göksun’un bulunduğu yerde bir bent yaparak güney-güneybatıya hakikat dönüş yapıyor. O dönüş yaptığı bölgelerde de daha güney bölümlerde Kahramanmaraş’ın kuzey-batı tarafına gerçek olan kısımlarda bir bindirme zonu bulunmaktadır. O kesimde Anadolu Levhası’nın üzerine yüksek açılı bir aykırı fay bindirmesi bulunmaktadır. Son günlerde küçük artçılar o büklümün civarlarında yumaklanmakta ve daha fazla güney kısımlara uzanmamaktadır. Buradaki yaklaşık kuzey-güney uzanımlı yüksek açılı zıt faylanmalar ve bindirmeler güney bölümlere gerçek gerilim transferinin salınımını engelliyor olmalı.”
‘FAYLARDA YÜZEY KIRIKLARINA RASTLANMADI’
Adana bölgesinde birinci zelzeleden bugüne kadar pek fazla artçı sarsıntı gözlemlenmediği ve bu yöredeki canlı faylar üzerinde yüzey kırıklarına rastlanmadığına işaret eden Ünlügenç, şöyle devam etti:
“Yukarıda Göksun’un döngü yaptığı, büklüm yaptığı yerde Adana bölgesine gerçek yönelen ve bizi endişelendiren Savrun Fayı bulunmaktadır. O da en son vakitlerde Saimbeyli tarafında 1.5- 3.2 büyüklükte artçılar oluşturdu. Bu büyüklükteki artçılar muhtemeldir ve olağandır. Öteki da güneye yanlışsız uzanan bir risk yok. Son yapılan çalışmalarda da bilhassa Sürgü-Çardak Fayı’nın doğrultusu boyunca kuzey blokta kuzey-kuzeybatı istikametinde yer değiştirme kıymetlerinin daha ağır olduğu yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Çalışmalarda o gerilim dağılımının Adana bölgesine pek yayılmadığını görüyoruz. Zira Adana havzası güney, güney-doğuya yanlışsız açılan bir havza niteliği taşımaktadır. Ceyhan bölgesinde yapılan gözlemlerde, zelzele sonrası orta ve ağır hasarlı binaların bulunmasına-gözlenmesine karşın, yıkılmalara pek rastlayamadık. Saha çalışmalarımızda İmamoğlu Fayı ve Ceyhan-Karataş Fayı üzerinde de pek fazla bir yüzey kırığı göremedik. Bölgede pek fazla bir gerilim birikiminin olmadığını gözlemledik. Yani Adana’ya yanlışsız etkin fay zonlarımız boyunca pek fazla gerilimin yansımadığı kanısı oluşmuştur. Sarsıntılar sonrasında gelişen artçılara baktığımız vakit temel tahribatın sol yanal doğrultu atımlı Doğu Anadolu Fay Zonunun (DAFZ) güney bloğu tarafındaki Arap levhası üzerinde kalan bölümlerinde oluştuğunu ve Doğu Anadolu Fay Zonunun kuzeydoğu bölümlerine gerçek etkinliğini arttırdığı dikkat çekmektedir. Bir de Elbistan’dan üst kısımlara Malatya-Ovacık Fayı’na gerçek artçı sarsıntıların gelişebileceğini belirtmektedir. Malatya-Elazığ-Bingöl’e yanlışsız kısımlarda de dikkatli olunmalı.”
0 Yorum