Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki sarsıntılar 11 ili etkilemiş, birçok vilayette de yıkıma neden olmuştu. Çok sayıda vatandaş enkaz altında kalırken, binlerce insan hayatını kaybetti. Bu sarsıntıların akabinde bu sefer merkez üssü Hatay’da meydana gelen 6.4 ile 5.8 büyüklüğündeki zelzelede de hasar gören binalar yıkıldı, 6 kişi hayatını kaybetti. Uzmanlar artçıların süreceğini söylemeye devam ederken, bilhassa Adana’daki fay sınırlarına işaret ediliyor.
“DEPREMLERİ NE YAZIK Kİ GELECEKTE DE YAŞAYACAĞIZ”
Yaşanılan ve yaşanılabilecek zelzelelerle ilgili İHA muhabirine konuşan Mersin Üniversitesi (MEÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hayati Koç, Türkiye’de çok sayıda fay çizgisinin bulunduğu söyledi. Bu faylara bağlı olarak büyük zelzelelerin yaşandığını kaydeden Koç, “Şu anda da yaşıyoruz ve gelecekte de yaşayacağız ne yazık ki. Bunu uygun bilmemiz gerekiyor. Kahramanmaraş’ta yaşadığımız zelzeleler birçok bölgeyi önemli halde etkilemişti. Sarsıntının bu bölgede olacağı aslında daha evvel biliniyordu. Buna yönelik de açıklamalarımız devam ediyor. Olağan bir sarsıntı olacak diyoruz fakat bunun az ya da çok hasara yol açması birçok faktöre bağlı. Birincisi zelzelenin kendi özellikleriyle ilgili. Ne kadar büyük sarsıntı olursa yıkım o kadar fazla oluyor. Bunun dışında zelzelenin odak derinliği kıymetli. Türkiye’de fayların bulunduğu bölgelerde olan zelzeleler sığ odaklı olduğu için açığa çıkan güçler kısa müddette yeryüzüne geliyor ve ziyanı daha fazla oluyor. Bu açıdan zelzelelerin bu özelliği ülkemizde ne yazık ki çok tehlike arz ediyor. Bunun yanında zelzelenin oluş vakti da kayıplarda kıymetli rol oynuyor. Bir de faydaki kırılmanın olduğu bölgedeki nüfus yoğunluğu kayıplardaki sayıyı belirliyor” diye konuştu.
“ARAŞTIRMALARDA ADANA’YA YAKIN FAYLARDA 6,5 BÜYÜKLÜĞÜNDE SARSINTI BEKLENİYOR”
Fay sınırlarının geçtiği yerlere yerleşim yerleri kurulduğunu kaydeden Koç, “Bu da ziyanları artıran nedenlerden bir tanesi. Sarsıntının merkez üssü ile bulunduğunuz ara çok kıymetli. Mersin, Kahramanmaraş’a 250 kilometre uzaklıkta. Sarsıntı büyüktü ve biz de önemli manada hissettik. Mersin’e en yakın fay çizgisi Adana’da bulunuyor. Natürel bu fayların uzunlukları çok fazla değil ve yapılan çalışmalarda şunu görüyoruz; burada olabilecek en büyük zelzelenin 6,5, kimi araştırmalarda en fazla 7’ye yakın sarsıntı bekleniyor. Esasen 1998 yılında Ceyhan’da 6.2 büyüklüğünde bir sarsıntı yaşadık. O zamanki sarsıntıda de Mersin, bu son zelzelede yaşadığımız sarsıntıyı yaşadı. Yani önemli bir yıkım olmamıştı. Bu da bize şunu gösteriyor; Mersin’e yakın bir yerde önemli zelzele yapabilecek bir fay yok. En yakın faylara da aramız biraz uzak olduğu için risk oranı biraz düşük gözüküyor. Lakin bu şu manaya gelmesin, risk hiç yok mu diye. Risk her yerde, her yaşadığımız alanda bulunuyor. Buradaki sarsıntılarda üretebileceği büyüklük iddialarına nazaran biz bunları söyleyebiliyoruz. Bazen kestirimlerin de üstünde zelzeleler olabiliyor” formunda konuştu.
“İYİ OLMAYAN YERLER ÜZERİNE BİNALAR YAPIYORUZ”
Depremlerin olabileceği yerlerin bilindiğini vurgulayan Koç, “Bu faylarda ne büyüklükte zelzeleler olabileceğini de iddia edebiliyoruz ancak katiyetle ne vakit, hangi tarihte, hangi saatte olacağını söylemem mümkün değil. Zati bunu bilseydik bu ölümlerin, yaralanmaların hiçbiri olmazdı. Olağan sarsıntının ziyanlarını artıran etkenlerden bir tanesi de yerin özelliği. Fayların geçtiği yerler genelde düzlük alanlardan oluşuyor, biz buralara yerleşim yerlerini fazla sayıda yapıyoruz. Buna bağlı da uygun olmayan tabanlar üzerine binalar yapıyoruz. Bu bölgelere bina yapılabilir fakat daha az katlı ve o yere uygun biçimde inşaat yaparak biz zelzelelerin ziyanlarını en aza indirgeriz. Bunlara dikkat etmemiz gerekiyor” sözlerini kullandı.
“MERSİN’DEKİ VATANDAŞLAR KONUTLARINDA HİÇBİR HASAR YOKSA RAHATLIKLA KONUTLARINDA OTURABİLİRLER”
Mersin’in yeriyle ilgili de bilgiler veren Koç, “Mersin’de bilhassa kıyı bölümlerinde daha çok yer altı sularının da fazla olduğu, kumlu yerlere binalar dikilmiş. Buralarda zelzele riskini biz biraz daha fazla hissederiz. Lakin dağlara hakikat gittiğimiz vakit zeminlerimizin güzelleştiğini görüyoruz. Bundan sonra en azından Mersin ve öteki fay çizgilerinin bulunduğu bölgelerde sağlam tabanların olduğu bölgelere yanlışsız kentlerimizi taşımak zorundayız. Bu adımı da bir an evvel atmalıyız. Mersin halkımızda da bu sarsıntılardan ötürü tedirginlik var. Biz 7.7 ve 7.6’lık sarsıntılarda büyük dehşet yaşadık. Doğal ki bir ana sarsıntı olduktan sonra 6 ay, 1 yıl devam eden artçı zelzeleler olur ve biz bunları hissederiz. Lakin hiçbir vakit artçı bir sarsıntı birinci andaki büyüklükteki zelzele olmaz. Şayet birinci büyük zelzelede meskenlerimiz rastgele bir hasar görmediyse konutlarımızda rahatlıkla oturabiliriz. Olağan ki binalarımızı denetim ettirmemiz gerekiyor. Zira bundan sonra artçılar daima olacak. Hatta bazen her gün olacak. Bundan korkmamız lazım ve alışmamız gerekiyor. Zelzeleye hazır bir toplum olarak hazırlanmamız gerekiyor. Uzmanlara kulak asmamız lazım. En değerlisi de okumalıyız, okumalıyız ve okumalıyız. Yalnızca sarsıntı değil vilayetimizi etkileyebilecek bütün doğal afetlerle ilgili bilgi sahibi olmamız gerekiyor. Evvel kendimizden başlayıp, daha sonra üste yanlışsız problemlerimizi oralara bildirmemiz gerekiyor. Bu türlü doğal afetleri hiçbir vakit unutmamalıyız. Daima kendimizi, yaşadığımız bölgenin doğal afetlere karşı ne kadar riskli bilmemiz gerekiyor” dedi.
0 Yorum